معرفی رشته مدیریت دولتی

«معرفی رشته مدیریت دولتی» (Public Administration) : یکی از گرایش‌های رشته مدیریت است که اولین بار در دهه سی شمسی و با نام «علوم اداری» وارد ایران شد. این رشته برای اولین بار در دانشگاه تهران و با همکاری دانشگاه کالیفرنیای جنوبی ارائه شد. طبیعتاً کسی که می خواهد مدیر شود یا در رشته مدیریت تحصیل کند باید تیپ شخصیتی متناسب با آن‌را داشته باشد. مدیریت، فردی برونگرا و در عین حال بسیار وظیفه محور را می‌طلبد.

پس اگر ارتباطات اجتماعی خوبی دارید و به راحتی با دیگران ارتباط برقرار می‌کنید، می‌توانید یک مدیر موفق باشید یا در رشته مدیریت تحصیل کنید. ویژگی شخصیتی دیگر برای یک مدیر قدرت بیان و متقاعد کردن دیگران است. افرادی که در مباحثات، گفتگوها و مناظره‌ها قدرت بیان بالایی دارند و می‌توانند به خوبی استدلال و طرف مقابل را متقاعد کنند واجد این ویژگی هستند. نظم و هدف‌گرایی ویژگی‌ دیگری است که برای موفقیت تحصیلی در این رشته به آن نیاز دارید. چنانچه برای آینده زندگی و تحصیلی خود هدف و چشم‌اندازی تعریف و برای رسیدن به این چشم‌انداز برنامه‌ریزی کرده‌اید این ویژگی در شما وجود دارد. قاطعیت، کاریزما و قدرت تأثیرگذاری بر سایرین خصوصیت دیگر یک مدیر است. اگر در بین جمع‌ها و گروه‌هایی مثل گروه‌های ورزشی یا دانش‌آموزی که تا کنون حضور داشته‌اید، در کانون گروه بوده‌اید و دیگران شما را به عنوان سردسته و سرپرست خود قبول داشته‌‌اند و شما هم قدرت تأثیرگذاری بر روی سایرین داشته‌اید، به خوبی واجد این ویژگی هستید. به طور کلی علمای مدیریت معتقدند که مدیریت هم علم است و هم هنر. پس برای موفقیت در این حوزه صرفا داشتن علم و تحصیلات کفایت نمی‌کند و نیاز است که فرد یک سری ویژگی‌های شخصیتی که در بالا ذکر شد داشته باشد. اما در شاخه دولتی مدیریت نیاز است شما یک سری ویژگی‌های دیگری هم داشته باشید. این گرایش از مدیریت با امور دولتی و حاکمیتی سر و کار دارد و از رشته علوم سیاسی نشأت گرفته شده است. بنابراین چنانچه شما با ساختارهای سیاسی ایران و سایر کشورها و تعاملات سیاسی داخلی و بین‌المللی آشنایی دارید موفقیت شما در این رشته بیشتر خواهد بود. همچنین اگر شما به اخبار و نشریات سیاسی و مطالعه آنها علاقه‌مند هستید، استعداد تحصیل در این رشته را دارید.

کدام دروس دوره دبیرستان در رشته مدیریت دولتی بیشتر کاربرد دارند؟

دروس رشته مدیریت دولتی به دو دسته کمی و کیفی تقسیم می‌شوند.

حوزه کمی

• ریاضی و آمار: ریاضیات و آمار در هر رشته‌ای جایگاه خاص خود را دارند، بویژه آمار که بسیار در تحصیلات و کار مورد استفاده قرار خواهد گرفت. آنچه که از ریاضیات در رشته مدیریت دولتی کاربرد دارد شامل پیچیدگی زیادی نیست و در حد نیازهای اولیه این رشته خواهد بود. همچنین برای موفقیت در درس تحقیق در عملیات نیاز است که شما این درس را به خوبی بگذرانید.
• اقتصاد: مبانی اقتصاد در دو سطح خرد و کلان به صورت جامع در این رشته تدریس خواهد شد. آشنایی اولیه با این حوزه بسیار مفید است.

حوزه کیفی

• روانشناسی: موفقیت در دروس مرتبط با ارتباطات انسانی، نظیر روانشناسی کار، مدیریت منابع انسانی و روابط کار در سازمان، آشنایی با روانشناسی کمک شایانی خواهد کرد.
• تاریخ و جغرافیا: در درس مدیریت تطبیقی شما باید الگوهای موفق مدیریتی را بشناسید و از آنها الگوبرداری کنید. شناخت این الگوها در مدیریت دولتی مستلزم شناخت بافت تاریخی و جغرافیایی آنها است و لذا دروس تاریخ و جغرافیا در این حوزه به شما کمک خواهند کرد.
• جامعه شناسی: فضای کلی حاکم بر مدیریت دولتی، شناخت جامعه و کشور است. لذا آشنایی با این درس در این شناخت مؤثر خواهد بود.

گرایش‌های رشته مدیریت دولتی برای ادامه تحصیل چه هستند؟

در دوره کارشناسی ارشد این رشته در 7 گرایش ارائه می‌شود:

• توسعه منابع انسانی
• طراحی سازمان‌های دولتی
• بودجه و مالی عمومی
• خط ‌مشی‌‌گذاری عمومی
• مدیریت پیشرفته و توسعه شهری و روستایی
• تحول
• رفتار سازمانی

مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته مدیریت دولتی چه هستند؟

• کامپیوتر و کاربرد آن‌ در مدیریت‌
• حقوق اساسی
• اصول‌ حسابداری
• روانشناسی کار
• اقتصاد خرد
• مبانی مدیریت اسلامی الگوهای آن
• اقتصاد کلان
• مبانی سازمان‌ و مدیریت‌
• حسابداری دولتی
• زبان تخصصی
• توسعه اقتصادی و برنامه ریزی
• روش تحقیق در مدیریت
• مدیریت‌ رفتار سازمانی
• مبانی مدیریت دولتی
• حقوق اداری
• مالیه عمومی وخط مشی مالی دولت
• مدیریت‌ منابع‌ انسانی
• تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم
• مدیریت تحول سازمانی
• فراگرد تنظیم و کنترل بودجه
• مدیریت توسعه
• تحقیق‌ در عملیات‌
• مدیریت سازمان‌های محلی و شهرداری‌ها
• مدیریت تعاونی‌ها
• روابط کار در سازمان
• مدیریت تطبیقی
•  سیستم های اطلاعاتی مدیریت
• تصمیم‌گیری و تعیین خط مشی دولت‌ها
• مباحث ویژه مدیریت دولتی
• سیر اندیشه‌های سیاسی و تحول نهادهای اداری
• سازماندهی و اصلاح تشکیلات و روش‌ها
• ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت
• آمار و کاربرد آن‌ در مدیریت

فارغ التحصیل رشته مدیریت دولتی در چه کارها و صنایعی می‌تواند شاغل شود؟

از آنجایی که هر بنگاه و سازمانی به تعدادی مدیر نیاز دارد، امکان اشتغال در تمامی سازمان‌ها و بنگاه‌های تولیدی و خدماتی برای فارغ التحصیل این رشته امکان‌پذیر است. لذا امکان اشتغال در طیف وسیعی از سازمان‌ها نظیر وزارتخانه‌ها، سازمان‌های دولتی، پژوهشکده‌ها، دانشگاه‌ها، شهرداری‌ها، بیمارستان‌ها، بنگاه‌های تولیدی، کارخانه‌ها و … برای فارغ التحصیل این رشته وجود دارد. همچنین باید در نظر داشت که فارغ التحصیل این رشته الزاماً مدیر نخواهد شد، بلکه در دایره وسیعی از مشاغل سازمانی در بسیاری از بخش‌های یک سازمان نظیر منابع انسانی، سیستم‌های اطلاعاتی سازمان یا در تشکیلات سازمانی به عنوان کارشناس اداری، امور کارکنان، برنامه‌ریزی پرسنلی، ارزیابی عملکرد سازمان، حقوق و دستمزدها، تحول اداری و … قابل بکارگیری هستند. اساساً برای شروع باید از همین سطوح پایین مشغول به کار شد و پله پله مراتب ارتقا را طی کرد.

بازار کار رشته مدیریت دولتی به چه صورت است؟

به طور کلی رشته مدیریت دولتی در حال حاضر بازار کار خوبی ندارد و عمده فارغ التحصیلان این رشته در مشاغل غیرمرتبط مشغول به کار هستند. علت اصلی این موضوع را باید در انتخاب رشته این افراد جستجو کرد. چراکه اگر ویژگی‌های شخصیتی و علایق آنها با این رشته مرتبط بود احتمال موفقیت آنها به مراتب افزایش پیدا می‌کرد.

آنچه که در بازار کار این رشته اهمیت دارد این است که فارغ التحصیل این رشته باید علاوه بر دروسی که در دوران تحصیل می‌گذراند، به کسب مهارت‌های مختلف در حوزه های فنی (نظیر کار با رایانه و نرم‌افزارهای مختلف) و انسانی (مثل فنون مذاکره و ارتباط مؤثر) نیز بپردازد. علاوه بر این، رشته مدیریت دولتی با بسیاری از رشته‌های دیگر همپوشانی دارد و لذا سازمان‌ها و مؤسسات در زمان استخدام، تأکید زیادی بر داشتن مدرک تحصیلی رشته مدیریت دولتی ندارند و ممکن است برای مدیریت و امور مرتبط با آن فارغ التحصیلان سایر رشته را نیز استخدام کنند. با وجود این همه سازمان‌ها به مسائل مدیریت و توسعه در این حوزه نیازمندند و چنانچه به صورت دقیق در کسب و کار خود تمرکز کنند، نیاز به مدیریت و علم مدیریت را احساس و نسبت به استخدام در این حوزه اقدام خواهند کرد. علاوه بر این، در اکثر آزمون‌های استخدامی که هر ساله برگزار می‌شود به فارغ التحصیلان رشته مدیریت دولتی نیاز است.

اما این نوید را به دانشجویان رشته مدیریت دولتی می‌توان داد که چنانچه با آگاهی و علاقه و بر اساس ویژگی‌های شخصیتیشان این رشته را انتخاب کنند و با علاقه بیشتر در آن تحصیل کنند و علاوه بر آن، سایر مهارت‌های جانبی خود را توسعه دهند، می‌توانند در بازار کار آینده نقش به مراتب مؤثرتر و بالاتری نسبت به فارغ التحصیلان سایر رشته‌ها داشته باشند.

برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارت‌های فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارت‌های فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز می‌کنند و سبب موفقیت او در زمینه‌ها و موقعیت‌های شغلی می‌شوند. چنین مهارت‌هایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیط‌های کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارت‌های نرم» از آن نام می‌برند. به همین دلیل، برای یادگیری مهارت‌های فردی، مشاهده مجموعه فیلم‌‌های آموزش توسعه مهارت فردی فرادرس پیشنهاد می‌شود که لینک آن در زیر آورده شده است.  

امکان ادامه تحصیل در رشته مدیریت دولتی در داخل ایران چگونه است؟

مدیریت دولتی رشته‌ای است که در اکثر دانشگاه‌های علوم انسانی کشور تدریس می‌شود. رشته مدیریت دولتی به بررسی مدیریت و نظریه‌های آن در سطح کلان می‌پردازد و آموخته‌هایی درباره مدیریت موسسات بزرگ و کوچک از دانشگاه‌ها گرفته تا شرکت‌های بزرگ تجاری، در اختیار دانشجویان مدیریت دولتی قرار می دهد. داوطلبان کنکور سراسری سه گروه آزمایشی ریاضی، انسانی و تجربی می توانند در رشته مدیریت دولتی ادامه تحصیل دهند. امکان ادامه تحصیل کارشناسی رشته مدیریت دولتی در مقاطع ارشد و دکتری در داخل کشور وجود دارد. شانس قبولی کارشناسی رشته مدیریت دولتی در دانشگاه‌های برتر با توجه به پذیرش کمتر از یک درصد، بسیار پایین است. منظور از دانشگاه‌های برتر، دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، علامه طباطبایی، الزهرا و فردوسی مشهد هستند.  

امکان ادامه تحصیل در رشته مدیریت دولتی در خارج از کشور به چه صورت است؟

امکان بورسیه رشته مدیریت دولتی تحصیلی در سایر کشورها، با داشتن شرایط بورسیه نیز وجود دارد. دانشگاه‌های مختلف جهان به دلیل جایگاه خوب آن در بسیاری از کشورها، هر ساله دانشجویان بسیاری را در رشته مدیریت می‌پذیرند. قطعا دانشجویانی که پایه علمی قوی‌تری دارند شرایط پذیرش بهتری خواهند داشت و در دانشگاه‌های بهتری پذیرفته می شوند. بهترین دانشگاه های پذیرنده رشته مدیریت در جهان عبارتند از:

• دانشگاه لندن (LSE)
• هاروارد، قدیمی ترین موسسه آموزش عالی در ایالات متحده آمریکا
• استنفورد
• کمبریج
• آکسفورد
• ماساچوست (MIT)
• و …

همانطور که می دانید این دانشگاه‌ها، دانشگاه‌های برتر جهان هستند به همین دلیل در پذیرش دانشجو استانداردهای بالایی دارند. برای پذیرش در این دانشگاه‌ها معمولا متقاضیان باید آزمون «GMAT» یا «GRE» بدهند. همچنین در مصاحبه شرکت و نمره لازم را کسب کنند. نمره زبان انگلیسی در آزمون آیلتس باید بالای 7/5 و تافل بالای 100 تا 110 باشد که درباره هریک از دانشگاه ها متغیر است. همچنین بسیاری از این دانشگاه ها امکان بورسیه برای همه دانشجویان را ندارند و داشتن ویژگی خاص مثل نخبگی برای بورسیه تحصیلی ضروری است. در مقابل، دانشگاه‌های کشورهایی نظیر استرالیا، چین، روسیه، ترکیه، و …، هم پذیرش آسان‌تری دارند و هم امکان بورس تحصیلی فراهم است. به طوری که در بعضی از دانشگاه‌های این کشورها حتی ارائه مدرک زبان ضروری نیست.  

دروس دانشگاهی رشته مدیریت دولتی تا چه میزان نیازهای بازار کار را مرتفع می‌کنند؟

به عقیده دانشمندان مدیریت، مدیریت هم علم است و هم هنر. دروس دانشگاهی در بهترین حالت بخش علمی شما را تقویت خواهد کرد. در خصوص سایر بخش‌ها، این خود فرد است که باید برنامه توسعه فردی برای خود داشته باشد. همچنین دروس رشته مدیریت دولتی در برخی موارد به تفصیل موضوعات را بررسی می‌کند و در برخی موارد به صورت سطحی و در حد آشنایی. در زمان اشتغال نیاز است خود فرد بر اساس نیازهای شغل و علایق در برخی از این دروس مجدداً عمیق شده و مطالب جدیدی را فرا بگیرد. از سویی دیگر، علوم دانشگاهی هر روز در حال توسعه و بهبود هستند و مدیریت دولتی هم از این قاعده مستثنا نیست. لذا دانشجوی این رشته باید یاد بگیرد چگونه از منابع علمی بروز این رشته در شغل خود استفاده کند. برای دسترسی به دیگر مقاله ها روی لینک کلیک کنید