ما در این مقاله قصد داریم به معرفی رشته مهندسی عمران بپردازیم پس با ما همراه باشید :
رشته مهندسی عمران مناسب آن دسته از داوطلبانی است که به علوم فیزیک و ریاضی به‌صورت کاربردی علاقه‌مند هستند. همچنین، افرادی که علاقه به ساخت و ساز و طراحی سازه‌ها و ساختمان‌ها دارند به این رشته گرایش خواهند داشت. به عبارتی، مهندسی عمران، رشته‌ای کاربردی است و علوم محض در آن به ندرت مطالعه می‌شوند. از زیرمجموعه‌های مهندسی عمران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
سازه‌های سبک مانند ساختمان‌های مسکونی و ساختمان‌های مقاوم در مقابل زلزله، سیل و آتش
-
سازه‌های عظیم‌تری مانند برج‌ها
-
سازه‌های مرتبط با آب مانند سد، سکوهای دریایی، اسکله و غیره
-
تونل، پل، سیلو، مخازن ذخیره مصالح، دکل‌های مخابرات، نیروگاه‌های برق
-
ساخت و ساز فرودگاه‌ها، جاده‌ها و راه‌ها
-
بهسازی و اصلاح خاک‌های نامناسب پیش از احداث سازه‌ها
-
حوزه‌های تخصصی مرتبط با منابع آب و شبکه‌های فاضلاب و محیط زیست
کدام دروس دوره دبیرستان در رشته مهندسی عمران بیشتر کاربرد دارند؟
داشتن پایه قوی در دروس فیزیک و ریاضی دبیرستان و پیش‌دانشگاهی به موفقیت در رشته مهندسی عمران کمک زیادی خواهد کرد. از بین مباحث درس فیزیک، بحث مکانیک جامدات، استاتیک و سیالات و از درس ریاضی، مباحث ریاضیات گسسته، جبر و احتمال و هندسه در رشته مهندسی عمران بسیار کاربرد دارند.
گرایش‌های رشته مهندسی عمران برای ادامه تحصیل چه هستند؟
رشته مهندسی عمران در سطح کارشناسی دارای سه گرایش عمران–عمران، عمران–نقشه‌برداری و عمران–آب است. گرایش عمران–عمران: رشته مهندسی عمران-عمران به نسبت سایر گرایش‌ها جامع‌تر و وسیع‌تر است و زیر مجموعه‌های بیشتری را شامل می‌شود. دانشجوی مهندسی عمران–عمران مسائل مربوط به تمامی گرایش‌های مقاطع بالاتر رشته مهندسی عمران از جمله سازه، خاک و پی، راه و ترابری و هیدرولیک را مطالعه می‌کند. برای آشنایی بیشتر با این رشته، مشاهده فیلمهای آموزشی زیر پیشنهاد می‌شود.گرایش عمران–نقشه‌برداری: این گرایش، قدری جزئی‌تر است و صرفا به مطالعه مباحث مربوط به نقشه‌برداری به منظور تعیین پستی‌ها و بلندی‌های منطقه پیش از شروع عملیات ساخت و ساز می‌پردازد. نکته قابل توجه این است که نقشه‌برداری بیشتر برای سازه‌های بزرگ خارج از شهر مثل سیلوها، پل‌ها، تونل‌ها و سدها کاربرد دارد. از این رو عملیات میدانی و صحرایی این رشته زیاد است. دانشجویان پیش از انتخاب این گرایش بایستی به این مساله توجه کنند و پیشنهاد می‌شود در صورتیکه تمایل به انجام عملیات میدانی ندارند به سراغ این رشته نروند.
گرایش عمران–آب: این گرایش نیز مانند گرایش نقشه‌برداری، قدری جزئی است و به مطالعه مباحث مرتبط با منابع آب مانند رودخانه‌ها، سدها و کانال‌های آبیاری می‌پردازد. رشته مهندسی عمران در ایران تا مقطع دکتری تدریس می‌شود و فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی می‌توانند در مقطع کارشناسی ارشد و سپس در مقطع دکتری در گرایش‌های مختلف زیر به تحصیل ادامه دهند: سازه: هدف از مهندسی سازه، تحلیل رفتار اجزای تشکیل‌دهنده سازه و مدل نمودن المان‌ها تحت بارهای استاتیکی است. این رشته بیشترین ظرفیت پذیرش را در بین گرایش‌های مختلف مهندسی عمران در دانشگاه‌های کشور دارد و به نوعی عموم مردم رشته مهندسی عمران را با این گرایش می‌شناسند. سایر گرایش‌های این رشته به نسبت جدیدتر هستند. از پرکاربردترین نرم‌افزارهای مرتبط با این گرایش می‌توان به Etabs ،Sap ،Safe اشاره کرد. برای آشنایی بیشتر با این رشته، مشاهده فیلمهای آموزشی زیر پیشنهاد می‌شود.ئوتکنیک یا مهندسی خاک و پی از شاخه‌های مهندسی عمران است که در آن رفتار خاک تحت بارهای وارده از سازه‌های گوناگون مطالعه می‌شود. از جمله مباحث مورد مطالعه در این گرایش می‌توان به تخمین ظرفیت باربری خاک زیر پی و نشست فونداسیون‌ها اشاره کرد. همچنین مباحثی از جمله ایجاد پایداری شیب‌ها و گودبرداری‌ها با استفاده از روش‌هایی مانند میخ‌کوبی، انکراژ، دیوارهای مسلح شده با ژئوسنتتیک و غیره، تحلیل و طراحی سدهای خاکی، پی‌های عمیق و نیمه‌عمیق، بهسازی خاک، آزمایش‌های درجا پیش از اجرای پروژه‌های عمرانی از موارد مورد مطالعه در این گرایش هستند. از جمله دروس مختلف در سطح کارشناسی ارشد این گرایش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مهندسی پی پیشرفته
- مکانیک خاک پیشرفته
- دینامیک خاک
- مکانیک سنگ
- مهندسی تونل
- مهندسی سدهای خاکی
- آب‌های زیرزمینی
- زمین‌شناسی مهندس
- ریاضیات مهندسی
- ژئوتکنیک دریایی
- مکانیک محیط‌های پیوسته
- روش اجزای محدود
- روش‌های عددی در مکانیک خاک
- هیدرولیک پیشرفته
- طراحی هیدرولیکی سازه‌ها
- روش اجزاء محدود
- هیدرودینامیک
- هیدرولیک محاسباتی
- اندرکنش آب و سازه
- هیدرولوژی پیشرفته
- ریاضیات عالی مهندسی
- مکانیک محیط‌های پیوسته
- آب‌های زیرزمینی
- سدهای خاکی
- سدهای بتنی
سازه‌های دریایی: گرایش سازه‌های دریایی، شامل تحلیل و طراحی سازه‌های مرتبط با دریا مانند سکوهای نفتی، جک‌آپ‌ها، اسکله و مواردی از این قبیل است. از آنجایی که ایران در شمال و جنوب مرزهای دریایی دارد و از سوی دیگر دریاهای کشورمان نفت‌خیز هستند، فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در پروژه‌های مرتبط با صنعت نفت و گاز در سواحل و دریای شمالی و جنوبی کشور مشغول به کار شوند. برای آشنایی بیشتر با این رشته، مشاهده فیلمهای آموزشی زیر پیشنهاد می‌شود.
مهندسی مدیریت ساخت: گرایش مهندسی مدیریت ساخت آموزش‌های لازم در زمینه اصول مدیریت صحیح اجرای پروژه‌های عمرانی را در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد. دانستن مسائل مربوط به مدیریت و کنترل پروژه در روند ساخت و اجرا، مدیریت صحیح مصالح و زمان، آشنایی با امور قراردادها در ابعاد حقوقی موجب دستیابی بیشتر به موفقیت در پروژه‌های عمرانی خواهد شد، آنهم به ویژه در پروژه‌های بزرگ ملی که هزینه زیادی را در بر می‌گیرند. مهندسی برنامه‌ریزی حمل و نقل: در این گرایش به برنامه‌ریزی حمل و نقل در چهار بخش مجزای دریایی، ریلی، هوایی و جاده‌ای پرداخته می‌شود. در بخش شهری، فارغ‌التحصیلان این گرایش به مطالعه مباحث حمل و نقل و ترافیک درون شهری می‌پردازند و می‌توانند در سازمان‌های حمل و نقل ترافیک، ادارات راه و ترابری و شهرداری‌ها مشغول به کار شوند. مهندسی محیط زیست: از آنجایی‌که امروزه مباحث مربوط به حفاظت از محیط زیست و بقای کره زمین در سراسر دنیا بسیار مورد توجه هستند، این گرایش مهندسی عمران نیز بیش از پیش مورد استقبال فارغ‌التحصیلان کارشناسی مهندسی عمران قرار دارد. مواردی از جمله مطالعه و کنترل منابع آلودگی آب، خاک و هوا از جمله مهمترین مباحث این گرایش هستند. با توجه به شرایط کنونی، سازمان‌های مسئول مانند سازمان حفاظت محیط زیست، شیلات و شهرداری‌ها، مرتباً به منظور برطرف کردن مشکلات محیط زیستی کشور، اقدام به برنامه‌ریزی و صرف بودجه برای ارائه و اجرا طرح‌های کاربردی و مرتبط می‌کنند؛ مسئله‌ای که سبب شده، بازار کار فارغ‌التحصیلان گرایش مهندسی محیط زیست به خاطر آن رشد قابل توجهی را تجربه کند.
مهمترین دروس دانشگاهی رشته مهندسی عمران چه هستند؟
از مهمترین دروس اصلی و تخصصی رشته مهندسی عمران، می‌توان به مواردی که در ادامه آمده‌اند اشاره کرد:- استاتیک
- مقاومت مصالح
- دینامیک
- تحلیل سازه‌ها
- مکانیک خاک
- مهندسی پی
- مکانیک سیالات
- هیدرولیک
- مهندسی زلزله
- نقشه‌برداری
- تکنولوژی بتن
- سازه‌های فولادی
- سازه‌های بتن‌آرمه
- راهسازی
- روسازی راه
- متره و برآورد پروژه
- آزمایشگاه مقاومت مصالح
- آزمایشگاه تکنولوژی بتن
- آزمایشگاه هیدرولیک
- آزمایشگاه خاک
- پروژه متره و برآورد
- پروژه راهسازی
- پروژه سازه‌های فولادی و بتنی
فارغ التحصیل رشته مهندسی عمران در چه کارها و صنایعی می‌تواند شاغل شود؟
فارغ‌التحصیلان مهندسی عمران-عمران می‌توانند در شرکت‌های مختلف به عنوان مهندسان مشاور مشغول به کار شوند که وظیفه طراحی، محاسبه و نظارت بر اجرای پروژه‌های ساختمانی را بر عهده دارند. علاوه بر آن می‌توانند در شرکت‌های مجری به عنوان مهندس مقیم در کارگاه و نیز سرپرست کارگاه و مدیر پروژه فعالیت کنند. علاوه بر این موارد، وزارت‌خانه مسکن و شهرسازی، سازمان نظام مهندسی و جهاد سازندگی فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی عمران را جذب می‌کنند. فارغ‌التحصیلان گرایش ژئوتکنیک می‌توانند در شرکت‌های اختصاصی مکانیک خاک و پی مشغول به کار شوند که به تحلیل و طراحی فونداسیون، طراحی و اجرای گودبرداری‌ها، مقاوم‌سازی و بهسازی خاک و غیره می‌پردازند. دانش آموختگان گرایش راه و ترابری و مهندسی حمل و نقل می‌توانند به استخدام وزارت‌خانه راه و ترابری و شهرداری‌ها در بیایند و در طراحی و اجرای پروژه‌های شهری و جاده‌ای فعالیت کنند. فارغ‌التحصیلان گرایش‌های مدیریت منابع آب، سازه‌های هیدرولیکی و سازه‌های دریایی نیز می‌توانند در وزارت‌خانه نیرو مشغول به کار شوند و افرادی که در زمینه گرایش محیط زیست تحصیل کرده‌اند توسط سازمان حفاظت محیط زیست جذب مشاغل مرتبط می‌شوند. برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارت‌های فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارت‌های فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز می‌کنند و سبب موفقیت او در زمینه‌ها و موقعیت‌های شغلی می‌شوند. چنین مهارت‌هایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیط‌های کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارت‌های نرم» از آن نام می‌برند. به همین دلیل، برای یادگیری مهارت‌های فردی، مشاهده مجموعه فیلمهای آموزش توسعه مهارت فردی فرادرس پیشنهاد می‌شود که لینک آن در زیر آورده شده است.
