معرفی رشته پرستاری
در رشته پرستاریی یک پرستار حرفه‌ای باید پویا، علاقه‌مند، دلسوز و به دنبال دانش و مهارت‌های خاص برای ارائه خدمات باشد. صبر و آرامش، قدرت برقراری ارتباط خوب با بیمارانی که اغلب به دلیل درد و شرایط سخت روحی و جسمی بی‌حوصله هستند از جمله توانایی‌های لازم برای یک پرستار است.
دانش آموختگان رشته پرستاری باید از سلامت کامل جسمی، ذهنی و روحی برخوردار باشند. افرادی دقیق و صبور باشند تا بتوانند با فرا گرفتن دانش مربوطه، کاربرد آن را در ارتباط با مریض بیاموزند و همچنین با کسب توانایی‌های حرفه‌ای و دانش روز، خدمات مورد نیاز بهداشتی، مراقبتی و توانبخشی را جهت تامین و حفظ و ارتقای سطح سلامت جامعه ارائه دهند.
پرستار یکی از اعضای مهم و کلیدی در تیم مراقبت‌های بهداشتی و درمانی و دارای نقش‌های چندگانه‌ای از جمله نقش مراقبتی، حمایتی، درمانی، هماهنگی، مشورتی، مدیریتی، آموزشی و پژوهشی و در سیستم‌های مراقبتی، درمانی و آموزشی، امروزه ارزش پرستار ماهر با یک پزشک خوب هم‌طراز است. باید توجه داشت که وظیفه یک پرستار تنها مراقبت از بیمار در بیمارستان نیست بلکه با نقش‌های چندگانه ذکر شده، پرستار با مراقبت از تمامی افراد جامعه در سه سطح پیشگیری، درمان و توانبخشی ایفای نقش می‌کند. پرستار باید وظایف خود را در حیطه‌های پیشبرد، بهبود و برقراری بهداشت، پیشگیری از بیماری، حفظ سلامتی و تسکین درد و رنج بیمار انجام دهد چرا که این شغل ریشه در انسانیت دارد.
کدام دروس دوره دبیرستان در رشته پرستاری بیشتر کاربرد دارند؟
رشته پرستاری در زیرگروه کنکور تجربی قرار دارد، به همین علت همانند آن چیزی در مقاله معرفی رشته پزشکی و دندانپزشکی گفتیم، مطالعه و تسلط بر دروس زیست‌شناسی و شیمی برای کنکور تجربی اهمیت بالایی دارند چون از ضرایب بالاتری نسبت به دروس دیگر مثل فیزیک و ریاضیات در کنکور سراسری تجربی برخوردار هستند و اکثر داوطلبان در این دو درس درصد بالایی کسب می‌کنند
گرایش‌های رشته پرستاری برای ادامه تحصیل چه هستند؟
امکان ادامه تحصیل در این رشته در دانشگاه‌های داخل و خارج از کشور در مقاطع کارشناسی ارشد، دکترای تخصصی و پسا دکترا وجود دارد. فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی، قبل از گذراندن خدمت طرح نیروی انسانی برای یک بار و پس از گذراندن خدمات قانونی می‌توانند به تعداد لازم تا قبولی، در آزمون کارشناسی ارشد در بیش از ده رشته پرستاری شرکت کنند. گرایش‌های مختلف رشته پرستاری عبارتند از:
- پرستاری داخلی و جراحی
- پرستاری بهداشت و سلامت جامعه
- پرستاری کودکان
- پرستاری روان
- پرستاری توانبخشی
- پرستاری سالمندی
- پرستاری اورژانس
- پرستاری مراقبت ویژه نوزادان
- پرستاری نظامی
- پرستاری مراقبت‌های ویژه
مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته پرستاری چه هستند؟
- پرستاری یکی از رشته‌های علوم پزشکی است که در دانشگاه‌های علوم پزشکی و آزاد کشور ارائه می‌شود و داوطلبان ادامه تحصیل در این رشته، پس از پذیرش در آزمون وارد مقطع کارشناسی می‌شوند و پس از گذراندن دروس عمومی، علوم پایه، دروس تخصصی، کارآموزی و کارورزی در بیمارستان‌های آموزشی و مراکز بهداشتی، فارغ التحصیل خواهند شد. دوره کارشناسی رشته پرستاری ۱۳۰ واحد دارد که شامل موارد زیر هستند:
- دروس عمومی: 24 واحد
- دروس کارآموزی: 18 واحد درسی
- دروس کارآموزی رشته پرستاری: 21 واحد
- دروس پایه : 15 واحد
- دروس تخصصی: 54 واحد
دروس عمومی رشته پرستاری عبارتند از:
- دو درس از دروس مبانی نظری اسلام
- ادبیات فارسی
- زبان عمومی
- یک درس از دروس اخلاق اسلامی
- یک درس از دروس انقلاب اسلامی
- تربیت بدنی 1
- یک درس از دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- مجموعه آموزش‌های تربیت بدنی و علوم ورزشی
- تربیت بدنی 2
- تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران
- دانش خانواده و جمعیت
- یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی
دروس پایه عبارتند از:
- تشریح
- انگل شناسی
- میکروب‌شناسی
- فیزیولوژی
- ژنتیک
- بیوشیمی
- ایمونولوژی
- آمار حیاتی مقدماتی
- تحقیق در پرستاری
- فناوری اطلاعات در پرستاری
دروس تخصصی در مقطع کارشناسی پرستاری نیز شامل واحدهای زیر هستند:
- تغذیه و تغذیه درمانی
- اصول اپیدمیولوژی و مبارزه با بیماریهای شایع در ایران
- روانشناسی فردی و اجتماعی
- مجموعه آموزش‌های روانشناسی (Psychology)
- داروشناسی
- زبان تخصصی
- فرایند آموزش بیمار
- اخلاق پرستاری و ارتباط حرفه‌ای
- پرستاری سلامت جامعه
- پرستاری سلامت فرد و خانواده
- پرستاری و بهداشت محیط
- اصول و مهارت‌های پرستاری
- بررسی وضعیت سلامت
- پرستاری در اختلالات سلامت مادر و نوزاد
- پرستاری بهداشت مادر و نوزاد
- مفاهیم پایه پرستاری
- پرستاری بزرگسالان / سالمندان 1
- پرستاری بزرگسالان / سالمندان 2
- پرستاری بزرگسالان / سالمندان 3
- مراقبت‌های پرستاری در منزل
- مراقبت‌های جامع پرستاری در بخشهای ویژه
- پرستاری اورژانس در بحران‌ها و حوادث غیرمترقبه
- پرستاری بیماریهای کودکان
- پرستاری بهداشت روان
- پرستاری بیماریهای روان
- پرستاری کودک سالم
- اصول مدیریت خدمات پرستاری
پرستاران در دوران کارآموزی واحدهای زیر را می‌گذرانند:
- اصول و مهارت‌های پرستاری
- پرستاری بهداشت مادران و نوزاد
- پرستاری سلامت جامعه/ فرد و خانواده / محیط
- پرستاری بزرگسالان/سالمندان 1
- پرستاری بزرگسالان/سالمندان 2
- پرستاری بزرگسالان/سالمندان 3
- پرستاری در مشکلات شایع ایران
- پرستاری کودک سالم و پرستاری بیماریهای کودکان
- پرستاری بهداشت روان و پرستاری بیماریهای روان
- پرستاری مراقبت‌های ویژه
- فارماکولوژی بالینی
کارآموزی در عرصه نیز شامل واحدهای زیر است:
- پرستاری بهداشت مادران و نوزاد
- پرستاری سلامت جامعه/فرد و خانواده/محیط
- پرستاری بزرگسالان/ سالمندان (3-1) و پرستاری مراقبت در منزل
- اصول مدیریت خدمات پرستاری
- پرستاری بیماریهای کودکان
- پرستاری اورژانس در بحران‌ها و حوادث غیر مترقبه
- پرستاری مراقبت‌های ویژه
فارغ التحصیل رشته پرستاری در چه کارها و صنایعی می‌تواند شاغل شود؟
پرستاران با توجه به مقطع و گرایش تحصیلی خود می‌توانند در بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، مراکز بهداشتی، مراکز نگهداری از سالمندان و کودکان و فارغ‌التحصیلان مقاطع بالاتر، به عنوان مدرس و هیئت علمی در مراکز آموزشی و درمانی مشغول به کار شوند. همچنین بسیاری از پرستاران در پست‌های مدیریتی کلان در سطح معاونت وزیر و رئیس دانشگاه علوم پزشکی و معاونت مشغول به کار هستند.
پرستاران شاغل در بیمارستان‌ها ممکن در مسئولیت‌هایی از جمله موارد زیر فعالیت کنند:
- مدیر خدمات پرستاری (مترون)
- سوپروایزر (آموزشی، بالینی، کنترل عفونت)
- سرپرستار
- استف و پرستار مراقب در بخش های مختلف عمومی و تخصصی بیمارستان ازجمله بخش های جراحی، داخلی، زنان، کودکان، مراقبت های ویژه و اورژانس
کار در بخشهای تخصصی از جمله مراقبت ویژه، نیاز به گذراندن دوره‌های تخصصی و بازآموزی و آموزش ضمن خدمت دارند. در این بخش‌ها معمولا پرستاران از اختیار عملکرد بالایی برخوردار هستند و باید نسبت به بیماران، بیماری، درمان و تشخیص، آگاهی و شناخت و دانش لازم را داشته باشند تا با تشخیص درست، سریع و اقدام درمانی به موقع قادر به اقدام به موقع و نجات بیمار باشند.
بازار کار رشته پرستاری به چه صورت است؟
با توجه به افزایش تخت‌های بیمارستانی و همچنین نیاز افراد جامعه به خدمات بهداشتی و درمانی می‌توان گفت که در بیشتر کشورهای دنیا و از جمله ایران سیستم‌های بهداشتی و درمانی با کمبود پرستاران تحصیل کرده مواجه هستند. از طرفی به خاطر سختی کار، در برخی کشورها از میزان داوطلبان ورود به این رشته کاسته شده است که خود عامل افزایش نیاز به نیروی پرستاری است. در ایران هم رشته پرستاری یکی از رشته‌های با فرصت‌های شغلی و درآمد مناسب محسوب می‌شود. از دوره دانشجویی اکثر پرستاران مشغول به کار می‌شوند و بلافاصله پس از فارغ التحصیلی می‌توانند به عنوان خدمات طرح نیروی انسانی در بیمارستان‌ها کار کنند.
مراکز درمانی و بیمارستان‌های خصوصی نیز یکی از مراکز متقاضی جذب نیروی پرستاری هستند که پرستاران علاوه بر استخدام در این مراکز، می‌توانند به صورت شیفت‌های اضافه در این مراکز مشغول به کار باشند. اخیرا با تصویب قانونی به پرستاران اجازه داده شد که از برخی از بیماران ازجمله مبتلایان به دیابت و اختلالات مغزی و حرکتی در منزل مراقبت کنند و قسمتی از هزینه‌های مراقبت، توسط بیمه سلامت پرداخت می‌شود که روزنه‌ای برای گسترش این طرح و قرار دادن بیماران بیشتری با اختلالات متفاوت در این گروه، شرایط را جهت کار کردن پرستاران در جامعه و به نوعی برنامه مراقبت در منزل و اجتماع گسترش خواهد داد.
درآمد پرستاران در مقایسه با سایر رشته‌های گروه پزشکی و پیراپزشکی وضعیت بهتری دارد. در حال حاضر به جرات می‌توان گفت که تنها رشته‌ای که در مقطع کارشناسی ارشد عضو هیئت علمی می‌پذیرد، رشته پرستاری است. در مقطع دکترا اکثر پرستاران پس تایید صلاحیت های علمی و عمومی به عضویت هیئت علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی و دانشگاه آزاد درآمده که دارای حقوق و مزایای مناسب و سایر تسهیلات مرتبط با عضویت هیئت علمی می باشند. در مقایسه با سایر رشته ها و اعضای هیئت علمی مسیر ارتقاء خود را به درجات بالاتر می رسانند.
برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارت‌های فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارت‌های فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز می‌کنند و سبب موفقیت او در زمینه‌ها و موقعیت‌های شغلی می‌شوند. چنین مهارت‌هایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیط‌های کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارت‌های نرم» از آن نام می‌برند. به همین دلیل، برای یادگیری مهارت‌های فردی، مشاهده مجموعه فیلم‌‌های آموزش توسعه مهارت فردی فرادرس پیشنهاد می‌شود که لینک آن در زیر آورده شده است.
امکان ادامه تحصیل در رشته پرستاری در داخل ایران چگونه است؟
فارغ‌التحصیلان ارشد پرستاری صرف نظر از رشته تحصیلی خود می‌توانند در آزمون دکترای آموزش پرستاری و سایر رشته‌ها از جمله فیزیولوژی، تشریح ، اپیدمیولوژی، آموزش پزشکی و مدیریت خدمات بهداشتی شرکت کنند و پس از قبولی و فارغ‌التحصیلی به عنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی بعنوان عضو هیئت علمی مشغول به کار شوند. فارغ‌التحصیلان ارشد پرستاری در صورت تمایل می‌توانند در گرایش‌های مختلف دکترای پرستاری در دانشگاه‌های خارج از کشور به تحصیل خود ادامه دهند.
