۸ راه تقویت خودباوری در نوجوانان

مقدمه

در این مقاله ی آموزشی، انگيزشی، و روانشناسی  به شما ۸ راه تقویت خودباوری در نوجوانان، در ابتدا چند موقعیت که امکان دارد شما نارضایتی از خود را تجربه کرده باشید را باهم مرور کنیم. نبود اعتمادبه‌نفس و خودباوری از جمله عواملی است که دانش‌آموزان را از تلاش باز می‌دارد و  سبب افت تحصیلی آن‌ها می‌شود. اگر انسان ظرفیت‌ها وتوانایی‌های خدادادی خود را نشناسد و باور نداشته باشد، که می‌تواند با اتکا به‌ نفس بر مشکلات و حوادث گوناگون فائق آید، هنگام مواجه شدن با کمترین مشکلات، خود را در بن‌بستی گرفتار خواهد دید که سراسر زندگی او را تحت تأثیر خود قرار خواهد داد. معلمان باید به دانش‌آموزان خود کمک کنند تا خود را باور کنند و بتوانند خلاقیت‌های تحصیلی خود را بروز دهند. ترس از گرفتن نمرات بد در امتحانات، به‌ویژه امتحان‌های نهایی یکی از پی‌آمد‌های نبود خودباوری است که سبب افت تحصیلی دانش‌آموزان می‌شود.

راه های تقویت خودباوری نوجوانان

در دوره ی نوجوانی که همه ی ما آن را تجربه کردیم و پشت سر گذاشتیم, دوره ی بسیار مهمی برای تکمیل تغییرات جسمی، جنسی، شناختی، اجتماعی و عاطفی فرد نوجوان می باشد.همچنین این دوره دارای فراز و نشیب هایی است که برای رویارویی با آنها باید اطلاعاتی داشته باشید.

یکی از راه های موفقیت هر انسانی در زندگی،  داشتن اعتماد به نفس است؛ به این معنا که خود را خوار و کوچک نشمارد و به توانایی هایی که خداوند به او عطا کرده، با دیده مثبت بنگرد و تمام تلاش خود را بکار گیرد تا از استعدادهای خود در بهترین مسیر استفاده کرده و موفق شود.

نوجوانان در سن حساسی هستند؛ اگر توسط دیگران مخصوصا خانواده و نزدیکانشان مورد تمسخر واقع شوند، غالبا اعتماد به نفس خود را از دست داده و با دیده منفی به خود و توانایی های خویش می نگرند و همین حس منفی باعث پسرفت آنها در زمینه های مختلف زندگی اعم از زمینه های علمی و اجتماعی می شود.

خودباوری در نوجوان چیست؟

به منظور تعریف خودباوری در نوجوان، ابتدا ضرورت دارد که خودباوری را تعریف کنیم و قراره ۸ راه تقویت خودباوری در نوجوانان رو با هم مرور کنیم، خودباوری شامل تمام چیزهایی است که ما از خودمان انتظار داریم که در آن ها موفق باشیم. با تعریف دقیق تر می توان گفت خودباوری عبارت است از انطباق ذهنی مثبت بر عملکرد و کارنامه آن. یعنی اگر ما ده ها بار در رد شدن از خیابان موفق بوده باشیم، حتما در ما خودباوری عبور از عرض خیابان شکل گرفته است. بنابراین، می توان خودباوری در نوجوان را انطباق ذهنی و روانی او بر عملکردهای موثری که دارد دانست. یعنی به بیان ساده تر، خودباوری در نوجوان وجود داشته باشد، او باور دارد که در آنچه از خودش انتظار دارد موفق خواهد شد.

تفاوت خودباوری با عزت نفس و اعتماد به نفس

تفاوت کمی بین خودباوری با عزت نفس و اعتماد به نفس وجود دارد درحالی که درون همه ما هر سه عبارت تقریبا یکی است. از معانی خودباوری می توان به مواردی چون  شناخت ویژگی های خودمان، پذیرش اینکه انسان ها تا چه اندازه خودشان را باور دارند و می توانند در مواجه با مشکلات به خودشان اتکا کنند. باور به ویژگی های روانی و جسمانی و استفاده از آن ها در جهت رشد و شکوفا کردن استعداد ها و توانایی ها انسان باور داشته باشد که می تواند هرکاری بخواهد انجام دهد.

اگر به لغت خودباوری توجه کنیم به این جمله می رسیم که خودت را باور کن در لغت خودباوری منظور از خود چیست؟ خود درواقع همان من است همان موجود ارزشمند و قابل احترام که توسط خدا خلق شده و قدرت هایی را عطا کرده و بهترین راه اثبات این قدرت، پیشرفت هایی است که انسان می تواند به آن دست پیدا کند. مجموعه دکتر فلاح درخصوص افزایش عزت نفس، مدیریت استرس و مدیریت اضطراب که به شما درخصوص داشتن شخصیتی بااعتماد به نفس و رسیدن به خودباوری کمک میکند، دوره هایی دارد که برای کسب اطلاع از آن کافیست کلیک کنید.

ارتباط خودباوری در نوجوان و موفقیت تحصیلی

اجازه دهید قبل از پرداختن به اهمیت خودباوری در دانش آموزان و در نوجوانان و ارتباط آن با موفقیت تحصیلیشان، سوالی مطرح کنیم. این سوال لطیفه گونه را حتما شنیده اید که اول مرغ بوده یا تخم مرغ؟ سوال اساسی موضوع امروز ما این است که اول موفقیت بوده و بعدا خودباوری شکل گرفته یا اول موفقیت ایجاد شده تا بعدا به واسطه آن خودباوری شکل گرفته است؟ جواب قاطع و صریحی در این مورد وجود ندارد اما چیزی که می دانیم این است که خودباوری و موفقیت به هم دیگر مربوط هستند.

بدون موفقیت، خودباوری در نوجوان شکل نمی گیرد و بدون خودباوری در نوجوان، او موفق نمی شود. همچنین یقین داریم که خودباوری در نوجوان و موفقیت هم تراز یک دیگر افزایش پیدا می کنند و هم تراز هم دیگر نیز کم می شوند. یعنی هر چه نوجوان در موارد مختلف به موفقیت دست پیدا کند، خودباور تر می شود و هر چه خودباور تر باشد، قله های موفقیت بیشتری را فتح خواهد کرد. اهمیت خودباوری در دانش آموزان در آنجاست که موفقیت تحصیلی نیاز به خودباوری دانش آموز دارد. بارها شنیده اید که برای شروع کردن لازم نیست عالی باشید؛

۸ راه تقویت خودباوری در نوجوانان

حال که اهمیت خودباوری در دانش آموزان را می دانیم، باید به سراغ راهکارهای افزایش خودباوری در دانش آموزان برویم.  که به ما کمک می کنند بتوانیم در این برهه حساس از زندگی، به سوی موفقیت و کنش داشتن حرکت کنیم. اما چگونه خودباوری نوجوان را افزایش دهیم؟ با مد نظر قرار دادن راه های تقویت خودباوری در نوجوانی که در پایین آمده.

۱. کارهایی را انجام دهید که از آن ها میترسید

منظور این است که مثلا اگر از سوال پرسیدن در کلاس می ترسید، در ردیف های جلو بنشینید و سوال یپرسید.
در این باره امام علی (ع) فرموده اند: هرگاه از کاری ترسیدی، خود را به کام آن بینداز. زیرا ترس شدید از آن کار دشوارتر و زیان بارتر از انجام آن کار است.

۲. لیستی از موفقیت های خود تهیه کنید

یک لیست از تمام دستاورد ها و موفقیت هایی که تا بحال کسب کرده اید تهیه کنید، این کار باعث می شود هروقت که به آن نگاه میکنید به خود افتخار کنید و حس کنید که آدم موفقی هستید و باعث افزایش خودباوری میشود.

مثلا اگر یکبار نمره کامل در امتحان سختی گرفتید و آن را در لیست خود نوشتید، دفعه بعدی که امتحان سختی دارید، وقتی به آن لیست نگاه می کنید با خود فکر میکنید وقتی یکبار توانستید، پس اینبار هم میتوانید.

۳. اطرافیانتان کسانی باشند که شمارا تحسین می کنند

اطرافیان شما باید افرادی باشند که شما را تحسین میکنند نه تخریب! البته این جمله به این معنا نیست که آن ها باید الکی و غیرواقعی از شما تعریف کنند بلکه به این معناست که موفقیت های شما را به شما یاد آوری کنند و سعی کنند به شما اشتباهاتتان را نشان دهند تا دوباره تکرار نکنید.

۴. نرسیدن به بعضی هدف ها را قبول کنیم

نرسیدن به اهداف می‌تواند انسان را در طول مسیر زندگی خسته و ناامید کند، اما همه این نرسیدن‌ها دلایل متفاوتی دارند.

 متأسفانه، برخی از افراد هرگز به اهداف نهایی خود در زندگی نمی‌رسند و در حقیقت، آن‌ها اعتماد بنفس و در نهایت خودشان را محدود می‌کنند.

شاید شما رویایی در کودکی داشتید که نتوانستید به آن برسید و همیشه بخاطر آن خود را سرزنش می کنید، اما باید بگوییم این کار هیچ فایده ای بجز تقویت عدم خودباوری در شما نمی کند. باید قبول کنید که بعضی وقت ها تحت شرایط و یا حتی استعداد انسان ها به اهداف خود نمی رسند و نباید بخاطر آن خود را سرزنش کنند. بااینکار فقط باعث جلوگیری از پیشرفت های اینده خود می شوید.

۵. خودتان را همانطوری که هستید بپذیرید

خیلی‌ها تصور می‌كنند اگر خودشان را همان‌طور كه هستند بپذیرند، نمی‌توانند تغییر كنند و به چیزهایی كه می‌خواهند، برسند. بیشتر وقت‌ها ما فكر می‌كنیم اگر نسبت به خودمان احساس خوبی نداشته باشیم و از خودمان، شرایط و موقعیت و عملكردمان ناراضی باشیم، این نارضایتی در ما ایجاد انگیزه می‌كند و باعث می‌شود برای تغییر، رشد، پیشرفت و رسیدن به شرایط بهتر تلاش كنیم. ممكن است این طرز فكر گاهی آن هم در كوتاه مدت درست باشد. خیلی اوقات احساسات ناخوشایندی مانند ناامیدی، عصبانیت، افسردگی و اضطراب، ما را برای تغییر آماده می‌كنند اما واقعیت این است كه نارضایتی و احساسات ناخوشایند بعد از مدتی انرژی ما را می‌گیرد و توان لازم برای تلاش و ایجاد تغییر را از بین می‌برد.

۶. هدف تعیین کنید

تاکنون به این موضوع فکر کرده‌اید که چرا باید در زندگی هدف داشته باشیم ؟ هدف ها  فانوس های دریایی هستند که ما را در اقیانوس زندگی به سمت ساحل هدایت می‌کنند.

نکته مهمی که لازم است به آن توجه کنیم این است که هدف را باید به گونه‌ای انتخاب کنیم تا زمانی که به آن رسیدیم، احساس رضایت کافی داشته باشیم، نه این‌که احساس پوچی و ناامیدی کنیم. به عنوان مثال، هدف‌ هایی کوچک، قابل دستیابی و کوتاه‌ مدت برای خودمان تعیین نماییم تا به خودمان ثابت کنیم که می‌ توانیم به آنچه در ذهنمان است و برای آن تلاش می‌ کنیم، دست یابیم.

۷. از مقایسه کردن خودداری کنید

حقیقتی که وجود دارد این است که انسان در حین ملاقات با افراد جدید و ارتباط با دیگران، دائما خود را با آن‌ها مقایسه می کند و در این ارتباط اگر از نظر ظاهر، شخصیت و یا رفتار دیگران با او هم عقیده نباشند سعی می کند آن‌ها را مورد قضاوت قرار داده یا شبیه آن‌ها شود اما حقیقت ساده زندگی این است که تنها رابطه پایدار شما تا آخر عمر، رابطه با خودتان است، به همین دلیل اگر می خواهید زندگی شادی داشته باشید، می توانید برخی چیزها را تغییر دهید اما شخصیت و خود واقعی تان را همانطور که هستید دوست داشته باشید .

۸. با توقعات خودمان زندگی کنیم

توقعات، بخشی از زندگی ما هستند بنابراین باعث بروز بسیاری از استرس‌ها و اضطراب‌ها در ما می‌شوند، به این صورت که اگر دیگران توقعات ما را برآورده نکنند، دچار ناراحتی و نارضایتی می‌شویم.

خیلی اوقات، نداشتن اعتماد به‌ نفس از این واقعیت ناشی میشود که به دنبال اهداف دیگران برای خودمان هستیم، نه هدف‌ های اصلی خودمان. این وظیفه ما نیست که انتظارات دیگران از خودمان را برآورده کنیم. وظیفه ما این است که برای توقعات خودمان زندگی کنیم، آرزوهای خودمان را دنبال نماییم و از استعدادها، مهارت‌ ها و نعمت‌ هایی که داریم برای خدمت به دنیا استفاده کنیم.

سخن پایانی

کسانی موفق‌ترند که با تمام قوا خود را متقاعد کنند که موفق می‌شوند. اگر شما اعتقاد پیدا کند که تغییر و تحول نشانه پیشرفت و تکامل است،آن وقت می‌کوشد که خود را از حالت ایستایی و توقف در جهالت و نادانی خارج و با آموختن مطالب و راه و روش‌های جدید خود را با دگرگونی‌های محیط سازگار کند.